Wydawnictwo

Procedura wydawnicza IKP

Procedura recenzji IKP

Wydawnictwo: Instytut Kultury Popularnej / Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu
Miejsce i rok wydania: Poznań 2024
Okładka: Patryk Wójcik
ISSN: 1733-3008
Strony: 140
Format: 250 x 240 mm
Oprawa: miękka

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Wojna to jedno z najbardziej dramatycznych, trudnych, brutalnych i przerażających doświadczeń. Towarzyszy ludziom od zarania dziejów, będąc nieprzerwanie popularnym sposobem rozwiązywania waśni, nieporozumień, ale też realizacji ambicji bądź pragnień często niepodzielanych przez innych, nieznajdujących zrozumienia nie tylko pośród ofiar. Charakter tego doświadczenia, jego konsekwencje sprawiają, że badacze próbują znaleźć odpowiedzi na pytania o źródła i efekty stosowania przemocy na szeroką skalę, natomiast artyści, nie chcąc pozostawać bierni, mnożą perspektywy jego postrzegania – gdy pada słowo „wojna”, każdy wizualizuje je sobie inaczej, filtrując przez własne doświadczenia i wrażliwość.

Są konflikty, które prowokują bardziej, czy to przez wzgląd na skalę podejmowanych działań, metody czy techniki prowadzenia walk, czy też ogrom niesionego przez nie cierpienia. W przypadku tego numeru na plan pierwszy wysuwa się druga wojna światowa, której poświęcili swoje teksty Michał Siromski (komiks amerykański), Daniel Koziarski i Wojciech Obremski (komiksy drukowane w „Relaxie”) oraz Artur Wabik (prasowa opowieść o Hubalu), a także historie obrazkowe – o czym można dowiedzieć się z wywiadów z Maciejem Cholewińskim, Marcinem Opiłowskim i – wykraczającym znacznie poza ten temat – Romanem Gajewskim.

Ale na naszych łamach obecne są też inne konflikty – ja (Michał Traczyk) zabieram czytelników do Rwandy, Paweł Panic – do Strefy Gazy, w zupełnie inne rejony, pokazując, że wojną można nazwać też coś innego niż realny konflikt zbrojny, ruszają natomiast Jakub Stępień i (ponownie) Panic – pierwszy do uniwersum x-men, drugi do początków odkrywania dinozaurów i wszystkiego, co wokół tego narosło.

Niestety ten rok przyniósł polskiemu komiksowi kolejną stratę. Odszedł Adrian Madej. Żegna go – w pierwszym! tekście poświęconym temu mistrzowi czarno-białych komiksów – Zbigniew Dziuba.

A poza tym po staremu. Kolejna część niezalowego przeglądu plus garść recenzji. I oczywiście komiksy oraz ilustracje inspirowane tematem przewodnim, włączające w krąg przywoływanych konfliktów kolejne, równie bolesne.

Ze Wstępu

Więcej

Zamów

Wydawnictwo: Instytut Kultury Popularnej / Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu
Miejsce i rok wydania: Poznań 2024
Okładka: xuh
ISSN: 1733-3008
Strony: 190
Format: 250 x 240 mm
Oprawa: miękka

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Groza, w różnych wydaniach i odsłonach, wyłania się niemal z każdej strony niniejszego numeru. Jest spora dawka amerykańskiej (tamtemu komiksowi swoje teksty poświęcają Michał Wolski i Dawid Głownia), trochę japońskiej (Anna Maria Sutkowska) i czeskiej (Tomáš Prokůpek), ale przede wszystkim jest solidna dawka polskiej – Marta Kostecka przygląda się fenomenowi Rzeźzina, a na różne okoliczności straszenia przepytywani są twórcy młodego i średniego pokolenia: Piotr Marzec (Smoła), xuh (autorka pięknej okładki do tego numeru i współtwórczyni Papatu), Daniel Gizicki (Postapo), Unka Odya (Brom) oraz filary zeszytowej serii Wydział 7 – Tomasz Kontny i Marek Turek. To wszystko wsparte przez bardzo silną reprezentację rodzimych twórców. Nigdy dotąd nie było ich aż tylu.

W numerze jest również rozmowa z okazji dwudziestych urodzin magazynu. Rocznica skłania do refleksji nad, nie zawsze wesołą, dolą redaktora. A skoro to numer jubileuszowy, to dlaczego nie zaszaleć? Przedstawiamy najgrubszą odsłonę „Zeszytów Komiksowych” w dotychczasowej historii naszego czasopisma. Oprócz horroru odmienianego przez różne przypadki, znaleźć można w środku kilka elementów nie pasujących do tej „przerażającej” układanki – tekst Artura Wabika poświęcony mało znanym losom Anny Hoffmann, krótkie wprowadzenie do świata Jana Nepomucena Lewickiego autorstwa Pawła Chmielewskiego, kolejną część przeglądu komiksów niezależnych Dominiki Gracz-Moskwy, a także garść recenzji. Słowem, nic strasznego.

Ale wracając do przerwanego wątku – horror jest po to, by się bać. Nie ogarnia Was strach na myśl, czego zaraz doświadczycie?

Ze Wstępu

Więcej

Zamów

Autor: Sebastian Jakub Konefał, Jerzy Szyłak (red.)
Wydawnictwo: Instytut Kultury Popularnej / timof comics
Miejsce i rok wydania: Poznań-Warszawa 2023
Okładka: Wiktor Napierała
ISBN: 978-83-967777-2-0
Strony: 214
Format: 170x240mm
Oprawa: twarda

Monografia zatytułowana Powieść graficzna. Wprowadzenie jest zbiorem artykułów akademickich, który poświęcono fenomenowi graphic novels. Czytelnicy i czytelniczki znajdą tutaj teksty porządkujące sposoby definiowania i badania tej popularnej odmiany komiksu, pogłębione analizy jej gatunków i konwencji oraz praktyk wydawniczych, a także relacje i podsumowania badań związanych z historią i ewolucją wykorzystywanych w powieściach graficznych form narracyjnych. Autorzy i autorki artykułów eksplorują między innymi takie obszary badawcze jak: kontrowersje związane z używaniem terminu graphic novels, archeologia opowieści obrazkowych czy ewolucja powieści graficznych w Japonii; przybliżają również strategie publikacyjne związane z tak zwanymi komiksowymi runami, scenariuszowe i wizualne inspiracje konwencją czarnego kryminału, analizy filmowych adaptacji nurtów indie i underground oraz wydawniczy wieloświat z fabuł wydawanych przez DC Comics.

Zamów

Wydawnictwo: Instytut Kultury Popularnej / Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu
Miejsce i rok wydania: Poznań 2023
Okładka: Marta Falkowska
ISSN: 1733-3008
Strony: 136
Format: 250 x 240 mm
Oprawa: miękka

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Oddajemy w Wasze ręce numer o tłumaczeniu komiksów. Wraz z Autorkami i Autorami tekstów tłumaczymy i rozmawiamy o tym, jak można zgłębiać przekład komiksów i badać je naukowo. Tłumaczymy, ale nikt niczego nie narzuca. W pewnym sensie eksplorujemy peryferia peryferiów. Prężnie rozwijające się w Polsce przekładoznawstwo pozostaje peryferyjne wobec literaturoznawstwa i językoznawstwa (nie widnieje nawet jako dyscyplina według ministerialnych wykładni), a dynamicznie prowadzone badania nad komiksami funkcjonują na peryferiach świata akademickiego. Cóż jednak ciekawszego niż zapuszczanie się na peryferia i odkrywanie nowych horyzontów? O „niewidzialnej sztuce” (nawiązując do podtytułu komiksu o komiksie Scotta McClouda Understanding Comics. The Invisible Art) w ramach nieistniejącej dyscypliny rozprawiamy z perspektywy tłumaczeniowej, redaktorskiej, rynkowej, unaukowionej i dydaktycznej. Te perspektywy nieuchronnie łączą się i przenikają, co nadaje studiom nad przekładem komiksu koniecznej wielowymiarowości. O tłumaczeniu komiksów rozmawiamy w szerokim ujęciu międzynarodowym, odnosząc się do kontekstu włoskiego, hiszpańskiego i brazylijskiego, zapraszając do dialogu Federico Zanettina, Paco Rodrígueza i Carol Pimentel. Kwestie przekładowe zgłębiamy także w kontekście franko-belgijskim, angloamerykańskim i oczywiście polskim. Oddajemy w Wasze ręce wywiady (z tłumaczami, redaktorami i badaczami), eseje i artykuły, również w tłumaczeniu. Zapraszamy do lektury! Gdyby coś jeszcze trzeba wytłumaczyć, pozostajemy do Waszej dyspozycji.

Ze Wstępu

Więcej

Zamów

Wydawnictwo: Instytut Kultury Popularnej / Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu
Miejsce i rok wydania: Poznań 2023
Okładka: Piotr Nowacki
ISSN: 1733-3008
Strony: 140
Format: 250 x 240 mm
Oprawa: miękka

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Niezależnie od tego, czy ktoś jest weekendowym czytelnikiem komiksów, czy zjadł na nich zęby, każdy w Polsce słyszał przynajmniej raz przydomek Papcio Chmiel. Pamięć o niesamowitych przygodach trójki przyjaciół, z których Henryk Jerzy Chmielewski jest znany chyba najszerzej, żyje mimo upływu lat i gwałtownych zmian trendów w kulturze. Mimo że niektóre z tematów poruszanych przez autora „Tytusów” mogą wydawać się z perspektywy czasu raczej domeną nostalgii niż aktualności, nie da się ukryć, że sposoby ich ujęcia i konwencje nie tracą na popularności w komiksach wraz z upływem lat.

Trudno wyobrazić sobie, jak wyglądałby polski komiks bez Henryka J. Chmielewskiego. Zresztą po co to robić? Lepiej zastanawiać się nad tym, jaki wpływ miał na rozwój rodzimych historii obrazkowych i co po sobie pozostawił. Odpowiedzi na te pytania można próbować znaleźć w tekstach, które oddajemy w wasze ręce w tym numerze. Piszemy między innymi o tym, jak w „Tytusach” odbijały się zmiany społeczne i stosunek ich autora do tworzonej przez siebie sztuki, o echach twórczości Chmielewskiego w komiksach powstających już po zakończeniu przygód trójki przyjaciół, o zagranicznych wydaniach komiksów Papcia Chmiela. Rozmawiamy o naukowej refleksji poświęcanej jego dorobkowi oraz wysiłkach przypomnienia jego twórczości gazetowej.

Mamy świadomość, że to tylko ułamek tego, co można by napisać o Papciu, cieszymy się więc, że wraz z autorami tekstów możemy dołożyć coś od siebie do badań nad twórczością człowieka, który miał tak wielki wpływ na polską kulturę (nie tylko komiksową). Cieszy nas również to, że wciąż ten nestor polskiego komiksu inspiruje tylu innych, młodszych artystów. Numer tradycyjnie został uzupełniony komiksami oraz ilustracjami zainspirowanymi tematem przewodnim numeru.

Więcej

Nakład wyczerpany

Autor: Felicja Kruszewska
Wydawnictwo: Instytut Kultury Popularnej
Miejsce i rok wydania: Poznań 2022
Okładka: Michał Traczyk
ISBN: 978-83-960454-8-5
Strony: 771
Format: B5
Oprawa: miękka

W tomie Felicja Kruszewska, Pisane wiatrem na skórze. Utwory wybrane z biografią w tle, Izolda Kiec opowiada historię autorki, zanurzonej w rodzinnej tradycji – kresowego ziemiaństwa, uosabiającego w dramatyczny sposób stygmat polskiego losu, a jednocześnie wytyczającej drogę Kobiety Nowej – jako jedna z pierwszych studentek Uniwersytetu Warszawskiego i Szkoły Nauk Politycznych, profesjonalna tłumaczka i urzędniczka samodzielnie zarabiająca na życie, rzeczniczka dręczonych dzieci i kobiet, pacyfistka i zwolenniczka idei socjalizmu.

Odpomniane utwory Felicji Kruszewskiej, pisane w latach 1921-1943, w wyborze i opracowaniu Izoldy Kiec, obejmują w całości książki wspomnieniowe Błękitny Ogród i Braciszek, dramat Sen, obszerne wybory wierszy z tomików (Przedwiośnie, Stąd dotąd, Siano, Twarzą na zachód) i z czasopism oraz opowiadań i reportaży rozproszonych w prasie.

Książkę uzupełniają unikatowe dokumenty i fotografie pozyskane z archiwów i bibliotek oraz od osób prywatnych – spadkobierców rodziny Kruszewskich.

Wybrane wiersze czyta Izolda Kiec:

Brzoskwinie

Lipa

Macierzanki

Odjazd

Prośba

Psy

Siano

Teatr

Wiersz niepotrzebny

Wojtuś

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego

Zamów

Autor: Wiktor Woroszylski
Wydawnictwo: Instytut Kultury Popularnej
Miejsce i rok wydania: Poznań 2022
Okładka: Wiktor Napierała
ISBN: 978-83-960454-7-8
Strony: 258
Format: A5
Oprawa: miękka

Wiktor Woroszylski (1927-1996), poeta, prozaik, tłumacz literatury rosyjskiej, autor utworów dla dzieci i młodzieży oraz dzienników, w których z perspektywy świadka i uczestnika, intelektualisty i rzecznika podstawowych praw egzystencji ludzi i narodów, zapisał najważniejsze zdarzenia powojennej polskiej historii.

Życiowe doświadczenie i mądrość, płynąca z obserwacji świata polityki oraz uplątanych w nią ludzi – nie tylko Jemu współczesnych, także tych, którzy zapisali się jako Bohaterowie albo bohaterowie dziejów – podyktowały Poecie tom wydanych w 1987 roku opowiadań pt. Historie. Wznawiamy je po trzydziestu pięciu latach wraz z kilkoma innymi, mniej znanymi opowiadaniami autorstwa Wiktora Woroszylskiego.

„Kiedy czytałam Historie przed laty, a był to czas schyłkowego PRL-u, często miałam wrażenie, że to opowiadania o tym, co dzieje się «tu i teraz», w Polsce, a fakt, że autor przeniósł wszystko w odległe czasy i miejsca, nie ma większego znaczenia.

O dziwo, i dziś, kilka dekad później, odnajduję w Historiach zaskakującą aktualność. Zachowały swoją moc i nadal przemawiają do mnie, choć świat pogalopował do przodu. Może dlatego, że niby wszystko się zmieniło, a jakby pozostało takie samo? Przecież w tym całkiem nowym, cyfrowym świecie, w jakim żyjemy, wciąż nieźle się mają analogowi tyrani, którzy lubią sobie przekupywać buntujących się pisarzy, wciąż gdzieś płoną stosy książek i układane są indeksy zakazanych lektur, wciąż uciekinierzy z ogarniętej wojną ojczyzny popełniają samobójstwa w obskurnych hotelowych pokoikach, czy raczej w ośrodkach dla uchodźców, a tajne policje nadal wydeptują ślady pod pomniki przyszłych bohaterów, choć pewnie dzisiaj raczej zdają się na Pegasusa.

Może więc siła tych opowiadań tkwi w tym, że tak blisko im do przypowieści? Że ich przesłanie układa nam się w parabolę ludzkiego losu pod każdą szerokością geograficzną? Że autor sięga do źródeł naszej judeo-chrześcijańskiej kultury i Biblii, by pokazać powtarzalność pewnych ról, które ludzkość odgrywa wciąż na nowo, tyle że w zmieniających się dekoracjach?”

Z Posłowia Joanny Szczęsnej

Zamów

Wydawnictwo: Instytut Kultury Popularnej / Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu
Miejsce i rok wydania: Poznań 2022
Okładka: Piotr Marzec
ISSN: 1733-3008
Strony: 128
Format: 250 x 240 mm
Oprawa: miękka

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Przenoszenie komiksów na ekran jest ostatnimi laty niezwykle popularne. Jednak choć nieustannie pojawiają się kolejne tytuły, nie zawsze ich komiksowe pierwowzory są identyfikowane (wielu widzów nie interesuje, skąd wzięła się dana historia?) i nie wszystkie produkcje wzbudzają duże zainteresowanie bądź zwyczajnie nie docierają do szerszych kręgów odbiorców, umykając nierzadko fanom historii obrazkowych. Nie dzieje się tak na pewno w dwóch przypadkach – filmów superbohaterskich i animowanych, o ich połączeniu nie wspominając. Widać to także w tym numerze, który rozpoczynają analizy poświęcone serii animowanych filmów superbohaterskich DC (Żaglewski) oraz filmowemu uniwersum tworzonemu na bazie komiksów Marvela (Wolski). Ten miniblok superhero domyka krytyczne spojrzenie na ekranizację Strażników Moore’a i Gibbonsa (Dukiewicz). Animacją z kolei zajęli się Jakub Jankowski, zastanawiający się nad specyfiką zekranizowanej Mafaldy, oraz Michał Czajkowski, który przepytuje osoby zaangażowane w produkcję głośnych polskich animacji – Macieja Kura (Kajko i Kokosz) i Bartosza Minkiewicza (Wilq Superbohater, Pan Wiedźma). A poza tym? Klaudia Srul odwraca perspektywę, pokazując na przykładzie Blacksada, jak kino noir oddziałuje na komiks; Michał Traczyk rozmawia z Adamem Ruskiem o jego nowych książkach oraz kondycji polskiej refleksji komiksowej, a Artur Wabik pokazuje, co naziści robili z twórczością Wilhelma Buscha. Do tego garść relacji, recenzji i – jakżeby mogło być inaczej – komiksów oraz ilustracji zainspirowanych tematem przewodnim numeru, udowadniających, że myśl artystyczna i teoretyczna nie zawsze chodzą tymi samymi drogami.

Więcej

Zamów

Wydawnictwo: Instytut Kultury Popularnej / Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu
Miejsce i rok wydania: Poznań 2022
Okładka: Krzyszof "Prosiak" Owedyk
ISSN: 1733-3008
Strony: 160
Format: 250 x 240 mm
Oprawa: miękka

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.

Spojrzenie na zwierzęta (w tym sposób ich ukazywania), ale i nie-ludzka perspektywa w komiksie wydają się niesłychanie istotne. Animalizacja jest zabiegiem, który w komiksie występuje częściej niż w innych mediach. To rozumienie „zwierzęcości” podlega licznym uwarunkowaniom, jak czas i miejsce powstania dzieła, ale też podporządkowanie regułom rządzącym komiksowym gatunkiem. W ramach animal studies możemy analizować zarówno sposób przedstawiania zwierząt dawno już wymarłych, ich występowanie w komiksach superbohaterskich, jak i ich funkcjonalne wykorzystanie w komiksach dla dzieci.

Różnorodność funkcji kryjących się za zwierzęcymi bohaterami wynika oczywiście także z perspektywy autora/autorki komiksu, co w tym numerze potwierdzają analizy „zezwierzęcenia” w komiksach Krzysztofa „Prosiaka” Owedyka i Alana Moore’a, uzupełnione wywiadami z Bereniką Kołomycką, Gosią Kulik, Piotrem Nowackim i Tomaszem Samojlikiem.

I ten numer nie byłby kompletny, gdyby zabrakło w nim, tak licznych tym razem, komiksów i ilustracji oraz garści recenzji, a także – co staje się powoli tradycją – artykułu odkrywającego przed polskimi czytelnikami kolejny wycinek komiksowej historii naszych południowych sąsiadów.

Więcej

Zamów