Wydawnictwo

Autor: Michał Traczyk (red.)
Wydawnictwo: Instytut Kultury Popularnej / Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu
Miejsce i rok wydania: Poznań 2021
Okładka: Wiktor Napierała
ISBN: 978-83-960454-1-6
Strony: 198
Format: A5
Oprawa: miękka

Tak jak opowieści obrazkowe cechuje mnogość strategii autorskich (o czym zaświadcza otwierający książkę artykuł Tomasza Pstrągowskiego), tak zgromadzone tu teksty są dowodem na zróżnicowanie refleksji komiksoznawczej. Są w tej książce analizy poświęcone zarówno grupom utworów oscylujących wokół wspólnego problemu (boleśnie doświadczana cielesność w komiksie kobiecym u Kingi Kuczyńskiej, opisana przez Michała Traczyka ewolucja myśli twórczej w pracach Szawła Płóciennika), jak i rozprawy skupione na pojedynczych dziełach: zmaganiu z życiem i śmiercią rodziców w Porozmawiajmy o czymś przyjemniejszym Roz Chast (Izolda Kiec), szczegółowej analizie samotności w Samotniku Christophe’a Chaboutégo (Marek Kaźmierczak), egzystencjalnej refleksji nad kondycją człowieka i artysty w albumie Venezia Jirō Taniguchiego (Rafał Szczerbakiewicz) oraz sporze o wartości nadrzędne w zderzeniu mikro- i makrohistorii na przykładzie Story of Dina Gottliebova-Babbitt Rafaela Medoffa, Neala Adamsa oraz Joego Kuberta (Rafał Wójcik).

Zamów

Autor: Sylwia Gawłowska
Wydawnictwo: Instytut Kultury Popularnej
Miejsce i rok wydania: Poznań 2021
Okładka: Karol Stolarek
ISBN: 978-83-960454-0-9
Strony: 306
Format: A5
Oprawa: miękka

Książka Sylwii Gawłowskiej Ciechowski. Oblicza autorskości jest pierwszą monografią poświęconą analizie twórczości wybitnego kompozytora, autora tekstów piosenek, wokalisty, producenta i poety – lidera zespołu Republika. Kluczem odczytania dokonań Ciechowskiego jest dla Gawłowskiej pojęcie autorskości, realizującej się na wszystkich poziomach tej twórczości i obecnej także we wszystkich inicjatywach, które powstały „po Ciechowskim” – na motywach albo z inspiracji jego dokonań. Kontekstami, po jakie sięga autorka, są nie tylko biografia Ciechowskiego oraz „nowe sytuacje” polskiego rocka. Sylwia Gawłowska wpisuje autorskie projekty swojego bohatera w szerokie konteksty kulturowe, uruchamiając takie tropy, jak: pokoleniowość i transgresyjność, egzystencjalizm i neoegzystencjalizm, utopia i antyutopia.

Zamów

Wydawnictwo: Instytut Kultury Popularnej / Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu
Miejsce i rok wydania: Poznań 2021
Okładka: Fábio Veras i Magenta King
ISSN: 1733-3008
Strony: 148
Format: 250 x 240 mm
Oprawa: miękka

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Numer poświęcony komiksom z dwóch krajów: Brazylii i Portugalii – a oba kraje mają się czym w komiksie pochwalić. Numer zawiera omówienia tamtejszych rynków komiksowych, obowiązujących tendencji i obszarów tematycznych wartych szczególnej uwagi czytelników, a także analizy zawartych w komiksach przemian społeczno-politycznych zachodzących nie tylko w Portugalii, ale również w jej byłych koloniach, ponadto – przedstawienie okoliczności funkcjonowania i recepcji komiksów portugalskich w Polsce. Całość została uzupełniona komiksami zagranicznych i rodzimych twórców inspirowanymi kulturą obu krajów oraz zestawem recenzji po części wpisujących się w temat przewodni.

Więcej

Zamów

Autor: Artur Nowakowski
Wydawnictwo: Instytut Kultury Popularnej
Miejsce i rok wydania: Poznań 2021
Okładka: Wiktor Napierała
ISBN: 978-83-953244-9-9
Strony: 386
Format: B5
Oprawa: twarda

Szeroki wybór literatury fantastycznej, jaki oferują dzisiaj wydawcy, jest czymś tak powszechnym, że  nie przychodzi nam nawet do głowy myśl, iż kiedyś mogło być inaczej. Lata siedemdziesiąte i osiemdziesiąte XX stulecia nie obfitowały w tak bogaty zestaw tytułów, zwłaszcza zachodnich twórców. Ustalona polityka poszczególnych oficyn, reglamentowany papier, kłopoty z cenzurą zawężały dobór treści, rzadko zaspokajając apetyty czytelnicze tych, którzy spragnieni byli amerykańskiej bądź brytyjskiej fantastyki. Nie znaczy to jednak, że miłośnicy tego typu lektur sobie nie radzili, bo to właśnie wtedy pojawiły się prywatne inicjatywy klubów i osób z nimi związanych, pozwalające powoli wypełniać tę lukę na rynku wydawniczym. Dzięki klubowym edycjom fani fantastyki mieli okazję poznać Simaka, Heinleina, Stableforda, Blisha, Koontza, ale też przeczytać kolejne ważne teksty autorów znanych już z oficjalnych wydań: Asimova, Silverberga, Le Guin, Bradbury’ego. Klubówki stały się poza tym trampoliną dla przyszłych oficjalnych tłumaczy, redaktorów i wydawców. Rola trzecioobiegowych publikacji wydaje się dziś nie do przecenienia, dlatego powstała ta książka: o ich rozwoju, ich twórcach i trudnościach, na jakie napotykali, technikach ich przygotowywania, nakładach i cenach, a także o reakcjach na nie przedstawicieli oficjalnego obszaru wydawniczo-pisarskiego.

Artur Nowakowski (ur. 1972), z wykształcenia historyk książki. Interesuje się szeroko pojętą sztuką książki, zwłaszcza ilustratorstwem. Jest autorem tekstów o tematyce bibliologicznej, publikowanych w „Wiadomościach Księgarskich”, „Bibliotekarzu” i „Toruńskich Studiach Bibliologicznych”, oraz artykułów poświęconych historii kultury i sztuce, ogłaszanych w tomach zbiorowych oraz czasopismach (między innymi w „Fantastyce” i „SFinksie”). Opracowywał poradniki bibliograficzne, między innymi Fantastyka Polska 1945-2001. Autor książek: Fantastyczne światy na okładkach i w ilustracjach książek oraz czasopism od wieku XIX do lat 80. XX wieku (Kraków 2014) oraz Fanzin SF. Artyści, wydawcy, fandom (Poznań 2017).

Zamów

Autor: Paweł Gąsowski
Wydawnictwo: Instytut Kultury Popularnej
Miejsce i rok wydania: Poznań 2021
Okładka: Natalia Kołodziej
ISBN: 978-83-953244-6-8
Strony: 400
Format: A5
Oprawa: miękka

Komiks i mit traktuje właściwie o tym samym, co pierwsza książka autora Wprowadzenie do kognitywnej poetyki komiksu – to próba analizy komiksu przez pryzmat sposobu, w jaki patrzymy na świat, rozdzielenia w nim tego, co kulturowe i wrodzone (czy też może: wpisane w sam fakt istnienia w świecie). Tym razem jednak fizjologia i konwencje plastyczne zastąpione zostały przez metafizykę, psychologię i trudne do jednoznacznego określenia ludzkie potrzeby. Gąsowski rozmyśla zatem o bogach (choć raczej nie tych przez wielkie „B”) i herosach, o transcendencji i jej poszukiwaniu, o symbolach, kulturze, rytuałach, życiu, śmierci i historii, którą niekiedy od mitu dzieli bardzo niewiele. Wszystko to przy akompaniamencie łopoczących peleryn, wybuchów i szczęku ścierających się w boju ostrzy. Być może pod przygodowym i awanturniczym kostiumem uda się dostrzec znacznie więcej.

Paweł Gąsowski (ur. 23 listopada 1987 roku w Stargardzie, lipiańczyk i szczecinianin) – literaturoznawca, kulturoznawca, doktor nauk humanistycznych, badacz, kolekcjoner, a przede wszystkim pasjonat komiksów, którym poświęcił swoją pracę magisterską (Komiks jako narzędzie budowania mitu postmodernistycznego, obronioną pod kierunkiem profesora Roberta Cieślaka), rozprawę doktorską (Semiotyczna poetyka komiksu, obronioną pod kierunkiem profesor Danuty Dąbrowskiej) oraz kilkadziesiąt publikacji naukowych (w tym książki Komiks i mit i Wprowadzenie do kognitywnej poetyki komiksu, Wydawnictwo Instytut Kultury Popularnej, Poznań 2016) i popularnonaukowych. Inspiruje go popkultura, świat filmu i seriali, książki, sztuki plastyczne, gry komputerowe, muzyka, reklama i szeroko pojęte dyskursy współczesności. Komiksami jego życia niezmiennie pozostają: Arkham Asylum, Scott Pilgrim i Amazing Spider-Man vol. 1 #338.

Zamów

Autor: Joanna Roszak (red.)
Wydawnictwo: Instytut Kultury Popularnej
Miejsce i rok wydania: Poznań 2021
Okładka: Monika Roszak-Malanowicz
ISBN: 978-83-953244-8-2
Strony: 172
Format: A5
Oprawa: miękka

Nelly Sachs (1891-1970)

niemiecka poetka pochodzenia żydowskiego, urodzona w Berlinie, od 1940 r., dzięki znajomości z Selmą Lagerlöf, przebywała na emigracji w Szwecji. Ocalona i na resztę życia – zraniona. W 1966 r. – razem z Samuelem Josefem Agnonem – została uhonorowana literacką Nagrodą Nobla. „Gdybym nie mogła pisać, nie przeżyłabym – twierdziła. – Śmierć była moją mistrzynią. Jak mogłabym zajmować się czymś innym, metafory są moimi ranami. Trzeba wiedzieć o tym, aby zrozumieć moją twórczość”.

Na tom „Kartki o Nelly Sachs” składa się jedenaście esejów napisanych przez badaczy i krytyków pochylających się nad wierszami poetki. To pierwsza w Polsce próba scalenia tej poezji. Pierwsza próba prezentacji twórczości Nelly Sachs rodzimym czytelnikom.

SPIS TREŚCI

Joanna Roszak, Wstęp. Magnetyczne punkty w poezji Nelly Sachs
Piotr Matywiecki, Symbol i oddech. Interpretacja wiersza Nelly Sachs Łabędź (Der Schwan) w tłumaczeniu Ryszarda Krynickiego
Izolda Kiec, Któż wie, gdzie jeszcze mieszka ostatnie żywe tchnienie? O pamięci dotyku (rzeczy)
Katarzyna Kuczyńska-Koschany, Chasydzi tańczą (Chassidim tanzen) Nelly Sachs – wiersz/taniec, ciemne rozświetlenie
Katarzyna Bojarska, Lebensrückblick, czyli życie z „za-sobą”
Bartłomiej Krupa, Fiołek, stary dąb i Zagłada. Wy, widzowie (Ihr Zuschauenden) Nelly Sachs
Monika Tokarzewska, Motyw patriarchy Jakuba w poezji Nelly Sachs
Joanna Maleszyńska, Ptasie wiersze Nelly Sachs
Tomasz Praszczałek, „Czuję energię światła, która pozwala kamieniowi przełamać się w muzykę”. Muzyczne obrazy i symbole w poezji Nelly Sachs
Joanna Roszak, A kto dziewczyna? Ja nie wiem. Poezja Nelly Sachs i pamięć kamieni
Jerzy Borowczyk, „Kiedy kamień był jeszcze miękki”. O kilku wierszach Nelly Sachs
Joanna Roszak, Refreny uchodźcze w poezji Nelly Sachs

Zamów

Autor: Małgorzata Cackowska, Hanna Dymel-Trzebiatowska, Jerzy Szyłak (red.)
Wydawnictwo: Instytut Kultury Popularnej
Miejsce i rok wydania: Poznań 2020
Okładka: Wiktor Napierała
ISBN: 978-83-953244-7-5
Strony: 692
Format: B5
Oprawa: twarda

Książka obrazkowa. Leksykon tom 1 zawierał omówienie stu czterdziestu czterech utworów, które ukazały się na przestrzeni stu pięćdziesięciu lat (od Struwwelpetera Heinricha Hoffmanna z 1845 po My Map Book Sary Fanelli i Warum? Nikolaia Popova z 1995 roku) i w tej postaci prezentował dzieje książki obrazkowej jako formy sztuki, narzędzia edukacyjnego i przedmiotu służącego rozrywce głównie młodych czytelników. Tom 2 leksykonu zawiera omówienie takiej samej liczby książek, wydanych jednak na przestrzeni zaledwie dwudziestu lat (pomiędzy 1996 a 2016 rokiem) i prezentuje to, co moglibyśmy nazwać współczesnością książki obrazkowej. Swoista nierównowaga wynika stąd, iż u schyłku XX wieku zarówno badacze twórczości dla dzieci, jak i jej twórcy, wydawcy oraz krytycy zaczęli zwracać coraz większą uwagę na utwory, w których mamy do czynienia z ikonotekstem: przekazach opartych na najrozmaitszych interakcjach zachodzących pomiędzy słowem i obrazem. Podobnie jak w pierwszym tomie, każdy utwór opisywany jest na szerokim tle przemian kulturowych. Autorki i autorzy haseł zwracają uwagę także na problemy, z jakimi mierzą się współczesne społeczeństwa, i na sposoby mówienia o tych problemach w utworach, które na pozór przeznaczone zostały dla najmłodszych czytelników, w rzeczywistości jednak adresowane są do odbiorców w każdym wieku i nie cofają się przed podejmowaniem tematów poważnych, kontrowersyjnych lub drażliwych.

Zamów

Wydawnictwo: Instytut Kultury Popularnej / Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu
Miejsce i rok wydania: Poznań 2020
Okładka: Katarzyna Witerscheim
ISSN: 1733-3008
Strony: 148
Format: 250 x 240 mm
Oprawa: miękka

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Numer poświęcony wszelkim przejawom folkloru w komiksie, z wyszczególnieniem legend miejskich. Jak można przeczytać we wstępie: legendy miejskie to „gatunek wciąż nieujęty jednoznacznie badawczo, niemniej święcący triumfy w kulturze współczesnej, szczególnie tej internetowej. Każdy choć raz słyszał opowieści o kradzieży nerek, pytonie nadwiślańskim lub o czarnej wołdze. Czy jednak ktoś zna opowieść o tajemniczym czeskim kuzynie Spring Heeled Jacka Péráku?”

Poszukując elementów ludowych, autorzy wzięli na warsztat Kajka i Kokosza Janusza Christy oraz Hildę i albumy KaeReLa, a także rozwój badań o komiksie w polskiej folklorystyce. Są tu ponadto wywiady z Unką Odyą o pracy nad Bromem (najlepszy polski komiks 2019 roku) i źródłach inspiracji, Igorem Górewiczem o jego fascynacji słowiańszczyzną i pracą nad komiksem oraz rozmowa, w której śląscy twórcy komiksowi dyskutują o folklorze ich rejonu. Z tekstów spoza tematu przewodniego czytelnicy otrzymują rozważania Michała Czajkowskiego o komiksie paragrafowym.

Więcej

Zamów

Wydawnictwo: Instytut Kultury Popularnej / Biblioteka Uniwersytecka w Poznaniu
Miejsce i rok wydania: Poznań 2020
Okładka: Monika Laprus-Wierzejska
ISSN: 1733-3008
Strony: 146
Format: 250 x 240 mm
Oprawa: miękka

Patronat medialny:

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Minęło piętnaście lat od poprzedniego numeru „Zeszytów Komiksowych” ze słowem „kobieta” w tytule. Wiele się przez ten czas zmieniło, nie tylko w świecie komiksów. Kim są superkobiety? Co sprawia, że takowymi się stają i jak to na nie wpływa? Czy bycie super na pewno jest super? I czy superkobiety są wśród nas?

W numerze można przeczytać teksty zarówno o popularnych heroinach z komiksów superhero, takich jak Batgirl, MS Marvel, She Hulk czy Jessica Jones, jak i o tych mniej znanych (przynajmniej w Polsce), jak Octobriana (to jednocześnie pierwsza okazja, by zapoznać się z przygodami tej bohaterki). Znalazło się także miejsce dla superkobiet z krwi i kości – Moniki Laprus-Wierzejskiej, Grażyny Fołtyn-Kasprzak, Joanny Karpowicz, Edyty Bystroń – które opowiadają o swojej pracy i przekonaniach.

Nie zabraknie również kontynuacji tematu z poprzedniego numeru: Artur Wabik wyciąga na światło dzienne jednego z pionierów Artura Bartelsa, Paweł Chmielewski przypomina Stefanię Bańdo, którą sam nazywa „być może pierwszą kobietą tworzącą komiksy prasowe w Polsce”. Do tego tradycyjnie czytelnik znajdzie w numerze krótkie komiksy inspirowane tematem numeru.

Więcej

Zamów

Autor: Barbara Pitak-Piaskowska
Wydawnictwo: Instytut Kultury Popularnej
Miejsce i rok wydania: Poznań 2020
Okładka: Karol Kalinowski, Magdalena Skwarska
ISBN: 978-83-953244-5-1
Strony: 356
Format: A5
Oprawa: miękka

W niniejszej publikacji Autorka proponuje nowe spojrzenie na amerykański musical, zestawiając go z pojęciem groteski. Przygląda się temu gatunkowi scenicznemu i filmowemu z interdyscyplinarnej perspektywy, podkreślając, że podobnie jak groteska ma on w sobie wiele sprzeczności. Autorka określa relację między musicalem a groteskowością jako pojęciem estetycznym i formą przedstawiania rzeczywistości. Dowodzi istnienia takiej korelacji, jednocześnie badając, na jakich płaszczyznach, w jakich warstwach dzieła musicalowego się ona objawia.

Barbara Pitak-Piaskowska – doktor nauk humanistycznych, teatrolożka i kulturoznawczyni. Specjalizuje się w historii musicalu jako gatunku, szczególnie zważając na jego rozwój na tle kultury Stanów Zjednoczonych. W pracy badawczej zajmuje się powinowactwem sztuk, szeroko rozumianą kulturą popularną, a także sztuką okresu dwudziestolecia międzywojennego w Polsce i na świecie. Aktywna uczestniczka wielu ogólnopolskich i zagranicznych konferencji naukowych. Autorka sztuk teatralnych i recenzji. Jest stałą współpracowniczką Centrum Badań nad Teatrem Muzycznym UAM oraz członkinią Polskiego Towarzystwa Badań Teatralnych.

Zamów